KANARYANIN BESLENMESİ
Doğada yaşayan her canlı gibi kanaryada düzenli ve dengeli beslenmeden yoksun bırakılırsa bunun etkileri görülür. Kanaryalarımızın sağlıklı uzun ömürlü olmaları için vücut ihtiyaçlarına ve alışkanlıklarına uygun olarak yeterli miktarda ve temiz beslenmesi gerekir.Doğada yaşayan kuş mevsimlere göre bulduğu yiyeceklerle beslenir, ihtiyacı olan şeyi yer, istemediğini yemez yani bir seçme özgürlüğü vardır.Ama evde beslediğimiz kuş için aynı şeyler geçerli değildir. Biz önüne ne koyarsak onu yemek zorundadır. İşte bu yüzden dolayı kuşun ihtiyaçlarını çok iyi öğrenip ne tür besinlerle ne şekilde,ne kadar besleyeceğimizi bilmemiz gerekir. Tüm besinler iyi,taze ve kokuşmuş olmamalıdırlar. Kötü yemler kuşun sağlığını bozacağı gibi ötüşlerinide etkiler.
Ayrıca kafese hapsettiğimiz kanaryalara doğada bol miktarda tükettikleri taze yeşillik ve meyvalardan da verilmelidir.Kanaryalara dönüşümlü olarak bir hafta 2 defa yeşillik (Kıvırcık, marul, kara lahana, semizotu, ıspanak, hindibağ, tere, havuç, pazı vs.) , bir hafta da 2 defa mevsimine uygun meyva (elma, şeftali, muz, portakal, karpuv vs.) vermek gerekir.
KANARYAYA VERİLECEK BESİNLER
Bu besinler 3 grupta toplanır:· Tohumlar-Yemler· Vitaminler· Mamalar
KANARYAYA VERİLECEK KARMA TOHUM YEMLERİ
GENEL FORMÜL:
Kış Karması: (Kışı soğuk yerde geçiren kanaryalar için)
Şalgam tohumu 4 ölçek
İrmik 2 ölçek
Nijer Tohumu 2 ölçek
Kenevir tohumu 2 ölçek
Marul tohumu 2 ölçek
Hindiba tohumu 2 ölçek
Kuşyemi 1 ölçek
Keten tohumu 1 ölçek
Yaz Karması: (Kışı ılık yerde geçiren kanaryalar ve yaz mevsimi için}.
Şalgam tohumu 4 ölçek
Yulaf bulguru 1 ölçek
Kuşyemi 1 ölçek
Marul tohumu 1 ölçek
Hindiba tohumu 1 ölçek
Keten tohumu 1 ölçek
Kenevir tohumu 1 ölçek
Bundan başka, ötüş kanaryaları, renk kanaryaları ve tüy kanaryaları için ayrı ayrı karma yem formülleri geliştirilmiştir. Bunları da şöyle sıralayabiliriz:
Ötüş Kanaryaları için Karma Yem:
Şalgam tohumu 4 ölçek
Kuşyemi 2 ölçek
Kolza 1 Öiçek
Keten tohumu 1/2 ölçek
Sağlık tohumları
karması 1/2 ölçek
Hindiba tohumu 1/2 ölçek
Beyaz marul tohumu 1/2 ölçek
Renk Kanaryaları İçin Karma Yem:
Şalgam tohumu 3 Ölçek
Kuşyemi 4 ölçek
Kolza 1 ölçek
Beyaz darı 1 ölçek
Keten tohumu 1/2 ölçek
Kenevir tohumu 1 /2 ölçek
Yulaf bulguru 1/2 ölçek
Sağlık tohumları
karması 1 /2 ölçek
Özel renk mamaları (tarife göre)
Kıvırcık Tüylü Kanaryalar İçin Karma Yem:
Kuşyemi 4 ölçek
Kenevir tohumu 2 ölçek
Şalgam tohumu 2 ölçek
Kolza 2 ölçek
Hindiba tohumu 2 ölçek
Yulaf bulguru 1 Ölçek
Keten tohumu 1 Ölçek
Yukarda adı geçen ve bazı karma yemlere konulmasında yarar olan Sağlık Tohumları Karması, aşağıdaki maddelerden, belirtilen oranlarda konularak elde edilir. Bunların yem katışıklarına % 5 oranında konulmasıyla bazı yararlar sağlanmakla birlikte, hiçbir zaman % 5 oranından fazta kullanılmamalıdır. Bunun pek çok sakıncası vardır.
Sağlık Tohumları Katışığı:
Anason tohumu 1 ölçek
Susam tohumu 1 ölçek
Nİger tohumu 1 ölçek
Gri haşhaş tohumu 1 ölçek
Devedikeni tohumu 1 ölçek
Hardal tohumu 1 ölçek
TOHUMLAR-YEMLER
Tohumlar kanaryaların ana gıdalarını oluştururlar. Her tohumun özelliği farklıdır. Tohumların bir kısmı yağlı, bir kısmı unlu, bir kısmıda mülayim tutucudur. Yapılacak karışımlardaki oranlar çok önemlidir. Ama artık bu işe uzun yıllar vermiş yemcilerin hazırladığı yemleri piyasada bulabiliriz. Sıcak iklimli bir yerde yaz aylarında turp, kenevir, keten, susam verirsek kuşu şişmanlatır veya zamansız kızgınlaşmasını sağlarız. Yulaf gibi kuvvetli tohumların sade ve fazla olarak verilmesi kuşun zamansız tüy dökümüne sebebiyet verir.
TÜRKİYE ŞARTLARI İÇİN AŞAĞIDAKİ YEM KARIŞIMI UYGULAMAK İYİ OLUR. %40 Şalgam Tohumu,%40 Kuş Yemi , %20 Çeşitli TohumlarSıcak zamanlarda nişastalı tohumlar, hububatlar, Soğuk zamanlarda yağlı tohumlar, Çiftleşme mevsimlerinde kızıştırıcı tohumlar daha fazla miktarlarda verilebilir.
ŞALGAM TOHUMU:Kanaryada beslenmenin esasını oluşturan tatlı bir tohumdur.İyi sindirim için gereken yağı içinde bulundurur,yuvarlak siyaha yakın koyu kırmızı ve koyu mor renktedir.
YABANİ ŞALGAM:Yuvarlak mora yakın kırmızı renkli acı lezzette tatlısından daha küçük boydadırlar.Kuş için yararlı olmayan bir besindir.Kanaryaya vermekten kaçınılmalıdır.Rapiska adıylada satılır.
KUŞ YEMİ:Şalgamdan sonraki besindir.Saman sarısı renginde unlu bir tohumdur,azot ve kireç yönünden zengindir.
NİGER:Uzun yuvarlak siyah renkte yağlı,çok kuvvetli bir tohumdur,kızıştırıcı özelliği fazladır.Afrika'da yetiştirilir,kuşa çok az miktarlarda verilmelidir.Fazla verilirse kuşu çok çabuk yağlandırır ve zamansız kızışmasına sebebiyet verir.
YULAF BULGURU:Unlu uzun bir hububattır.kuşa verilirken kabuğu temizlenmiş,bulgur halinde kırılmış olması gerekir.Serinletici bir tohumdur,kuvvetli besinlerden olduğundan fazla verilmesi zararlıdır.
KOLZA:Yuvarlak siyaha yakın mor renktedir.Şalgam gibi özellikleri vardır tadı daha acıdır ve yağlıdır.
SIHHAT TOHUMLARI:Anason,kimyon,haşhaş,lahana,salata,hardal, semizotu tohumlarıdır.Faydalı besinlerdir ama kuvetli oldukları için az miktarlarda verilmelidirler.
KETEN TOHUMU:Uzun yassı kahve renkli yağlı besindir.Kuşun bağırsaklarını çalıştırarak kabızlığı önler.
TURP:İri kırmızı renkte besleyici,lezzeti acı bir tohumdur.kızıştırıcı olduğu için kanaryaya fazla verilmemelidir.
AKDARI: Kanaryalar için
JAPONDARISI: Kanaryalar için
İNCİDARI: Kanaryalar için
HOROZİBİĞİ: Kanaryalar için
KENEVİR: Kanaryalar için
PERİLLA: Kanaryalar için
KAHVERENGİDARI: Diğer Kuşlar için
ARPA: Diğer Kuşlar için
ASPUR: Diğer Kuşlar için
ESMERBUĞDAY-ARAPDARISI: Diğer Kuşlar için
PANİCUM: Diğer Kuşlar için
PİRİNÇ-ÇELTİK: Diğer Kuşlar için
MAMALAR
Kanaryanın beslenmesine ceşitlilik katmak,diğer besinlerden sağlayamadıklarını vermek ,kanaryada istenilen değişiklikleri sağlamak amacıyla çeşitli mama karışımları oluşturulmuştur.Bunlar kuvvet mamaları ve renk mamaları olarak ikiye ayrılır.
KANARYA KUVVET MAMASI
Bir yumurta katı hale gelinceye değin haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir. Buna bir miktar pişmiş yumurtanın beyazından da koymakta yarar vardır. İki bisküvi kuru olarak ezilerek, toz haline getirilir ve yumurtanın içine dökülerek karıştırılır. Bu karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balıkyağı, biraz bira mayası ve biraz da süt ilâvesiyle kuşun iştahla yiyeceği ve iyi bir gelişim sağlayacağı bir mama elde edilir. Bu mamaların içine, çiftleşme ve tüy dökümü sıralarında yumurta kabuğu tozu veya mürekkepbalığı kemiği tozu karıştırılabilîr. Bu ilâve, kuşun kalsiyum gereksinmesini karşılayacaktır.
RENK MAMALARI
Doğadaki yabanıl kanarya türlerinin belirli renk özelliklen göstermesine karşın evcil kanarya çeşitleri arasında pek çok çekici renkte kanarya bulma olanağına sahibiz. Bu olanağı bize tanıyan, kanarya yetiştiricilerinin bu yoldaki araştırıcı çaba ve emekleridir. Bu çalışmalar, değinildiği üzere iki temel yönlenme göstermiştir.
Bunlardan birincisi, Mendel'in "Kalıtım Kuralları" çerçevesi içinde, belirli bir renkte kanarya elde edebilmek için uygun özellikler gösteren dişi ve erkek kanaryaların çiftleştirilmesi düşüncesine dayanır. Bu çabalar sonunda elde edilen seçkin nitelikli kanaryaların renk özellikleri kalıcıdır ve kalıtımla yine kendi döllerine aktarılabilir.
İkincisiyse, özellikle İngiltere'de, kanaryaların renkleri üzerine yapılan kimyasal çalışmalar yönünden olmuş ve bazı özel meşinlerle çok değişik, çekici renkte kanaryalar elde edilebilmiştir. Ancak bunlar, besin rejimlerin özelliklerini veren maddeler çıkartıldığında, tekrar gerçek renklerine dönerler. Ayrıca, suni olarak kazandıkları bu renk özelliklerini, kendi döllerine yalnızca kalıtım yoluyla geçirebilme özelliğine sahip değildirler.
Renk Mamaları adıyla anılan, kuşların tüy diplerinde bulunan renk verici maddeleri istenilen yönde etkileyen, vitamince zengin, kuş sağlığına zararsız, renklendirici bu mamalar, kanaryalara iki aylık olduklarında, her gün kanarya başına bir çay kaşığı olmak üzere verilmeye başlanır. Renk mamaları tüy dökümü sırasında artırılabilir, ancak çiftleşme süresi içinde, kuluçka
Kanaryaların tüylerinde koyu sarı,kırmızı,tarçıni,portakal renklerini yapay olarak oluşturmak mamalar sayesinde mümkün olmaktadır.Hazırladığımız yumurta mamasına 4-5 damla zeytinyağı,makinada ince çekilmiş kırmızı taze kayın biberinden bir çay kaşığı eklenerek kuşa verilir.
Kasım ayından itibaren hergün mamalığa bir kahve kaşığı konularak tatbik edilir.mamanın yanında kuşa haftada bir defa kenevir,keten ve darıyı biraz fazlaca vermek gerekir,ayrıca bolca yeşillik ve meyvada verilir.
Renk mamasına sadece dişilerin yumurtlama döneminde ve yavrular 5-6 haftalık oluncaya kadar ara verilmelidir.daha sonra yavrularla birlikte kuşlara renk maması verilmeye devam edilmelidir.Mamanın hergün düzenli olarak kuşa verilmesi gerekir,bir gün dahi vermezsek bu kuşun renginde belli olacaktır.
YUMURTA MAMASI
Bir yumurta katı hale gelinceye kadar haşlanır.Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir içine az miktarda beyazı rendelenerek karıştırılır,iki adet bisküvi ezilerek toz haline getirilerek içine karıştırılır ,karışıma yarım çay kaşığı bal,iki damla balık yağı,biraz süt ilave edilir ve kuşa verilir.Ayrıca bu karışıma elma,şeftali,muz gibi meyvalarda rendelenerek karıştırılabilir,fakat elma karıştırılacaksa mamaya balık yağı koymamalıyız çünkü elma ile balık yağı birleştiğinde mamayı bozar.
Yumurta ezmesine dövülmüş haşhaş tohumu,kenevir tohumu,rendelenmiş havuç,mangal kömürü tozu,mürekkep balığı kemiği tozu,az miktarda haşlanmış patetes,galeta unu,ezilmiş bisküvi,bal ve süt ,badem ezmesi karıştırılarak besleyici ve karışımı zengin bir mama yapabiliriz.
Kanaryamıza kuru ekmeklerin üzerine şekerli sıcak süt dökerek yumuşayıp soğumasını bekledikten sonra oluşan karışımıda verebiliriz.
ÖNEMLİ:Hazırladığımız bu karışımların kanarya tarafından taze olarak yenmesi önemlidir.Mamaların kaplarda bir günden fazla tutulmaması gerekir aksi halde bunlar bozularak yiyen kuşun hastalanmasına neden olur.
VİTAMİNLER
Vitaminler vücudun gelişmesini ve hastalıklara karşı direnç göstermesini sağlar.Kanaryaya doğadaki çeşitli besinlerden vermek suretiyle her türlü vitamin ihtiyaçlarının giderilmesi gerekir.
A VİTAMİNİ: Muz,portakal,domates,havuç,yeşil lahana,patateste bulunur.Yumurta sarısındada vardır.Yetersiz verilirse bünyenin gelişimi durur,hastalıklara karşı direnç azalır.
D VİTAMİNİ:Ispanak,pancar,lahanada bulunur.vücuttaki kemiklerin gelişimini sağlar,kireç oranını ayarlar,yetersiz olursa kuşun kemikleri ve gagası kolay kırılır.
B VİTAMİNLERİ:Ispanak,domates,lahana,dereotu,yeşil biber,yumrtada bulunur.Yetersizliği durumunda gelişme bozuklukları,kabızlık,sürgün,sinir sisteminde bozukluklar ortaya çıkar.
E VİTAMİNİ:Hurmada,marulda,galeta ununda,yumurta sarısında,ıspanakta bulunur.Vücudun cinsiyet hormonlarını düzenler,canlılık,kudret ve üretimi sağlar.
C VİTAMİNİ:Yeşilliklerde ve turunçgillerde bulunur.Vücudun hastalıklara karşı mukavemetini artırır,kuvvetlendirir.
K VİTAMİNİ:Lahanada,kenevirde,ıspanakta bulunur.Kanda bulunan hemoglamin maddesini takviye eder,kansızlığı önler.
U VİTAMİNİ:Lahanada bulunur.karaciğeri kuvvetlendirir.
KANARYA BESLEMESİNDE SU
Her canlı gibi kuşlarında en büyük gereksinimidir. Su verilecek sulukların kir ve pislik tutmayacak kalitede dıştan takılabilir özellikte olması gerekir. Su durmakla niteliğini yitirebilir,plastik suluklarda ışığın etkisi ile yosun tutabilir. Bu nedenle her gün suyu tazelenmelidir. Bu su berrak,temiz ve içilebilecek nitelikte olmalıdır. Hafta da bir kere içme suyuna 1/5 oranında maden suyu koymak , sindirim sisteminde olumlu etkiye sebep olur.Haftada iki kere banyo yapması için geniş bir kap içinde su koymalıdır. Kus üstündeki tozlardan ,ayaklarındaki pisliklerden arınır. Yıkanma kabinin içine konan suya biraz yemek sodası konulursa tüy dipleri bakterileri için fayda sağlar ve tüylerini parlaklaştırır. Kus yıkanmadan evvel sudan biraz içerek kontrol eder. Yemek sodalı sudan içtiğinde bu su hazımsızlığa da iyi gelir.
KANARYA BESLENMESİNDE MEYVE VE YEŞİLLİKLER
Kafes hayatına alıştırılmış kanaryaların yeşillik ve meyveler de bulunan bol vitamin ihtiyacını giderebilmesi bizlerin görevidir.Yaz mevsiminde ; marul,salata,semizotu,taze incir,kara lahana,havuç,elma.Kış mevsiminde ; Kuru incir,elma,ıspanak,kara lahana,su teresi,hindi bağ,havuç,pazi,rokaGibi yeşillikler ve meyveler verilmelidir. Doğada bulunan değişik yeşilliklerde verilebilir. Kanarya yem ve tohumlarından bahçenizde veya saksıda filizlendirip,taze yeşillik olarak kuşunuza sunabilirsiniz. Saksılarda ve plastik kaplarda yetiştirilen yeşillikleri kafeslere veya salmalara kabı ile birlikte koyarsanız kanaryalar istedikleri kadar severek yerler,kalanlarda yeşil olarak diğer günlere taze olarak kalır. Kanaryalar hıyarı severler,fazlası karin ağrısı yapar,zamansız tüy dökümüne sebep olur. Elma faydalı bir meyvedir. Bağırsakları rahatlatır,idrar verici ve uyku vericidir. Alkol ,asit ve seker ihtiva eder. Vitamince zengindir. Ancak kusun ishal zamanlarında verilmemelidir. Limonun kusun ses telleri üzerinde olumlu etkisi vardır. Yağlı kusun yağını eritir. Bir parça kafese asılabildiği gibi suluğuna birkaç damlada sıkılabilir. Vücut kırıklığına iyi gelir.
KANARYA MAMALARI
Kanarya beslenmesine değişiklik katmak ve yediği tohumlardan alamadığı bazı vitaminleri takviye yapmak için mamalar hazırlanıp verilmesi büyük faydalar sağlar.Kanarya mamalarını iki kısma ayirabiliriz. Kanarya kuvvet mamaları ve kanarya renk maması diye. Kanaryalar yumurtayı çok severler ve kusun beslenmesine yardımcı olur. Bilhassa yavru ve cifleştirmeğe hazırlık devresinde mamalar önemli rol oynar.Mama hazırlamak elektrikli mikserler ile çok kolay ve çabuk olmaktadır. Karışım tam sağlanır. Karışımda dikkat edilecek bir hususta mamanın ne çok kuru ne de çok ıslak olmamasıdır. Kıvamını iyi ayarlamak gerekir. Kuru olursa kuşlar severek yemez,çok yas olursa da çamur gibi olur kuşlar rahat yiyemez .Yumurta ile hazırlanan mama sıcaklarda çabuk bozulur. Kanaryalara verilen mamanın 2 veya 3 saat içinde tükenecek şekilde azar azar verilmelidir. Mama fazla yapılmışsa buzdolabında muhafaza ediniz. Verileceği zaman biraz dışarı çıkartıp soğukluğunun gitmesini bekleyiniz. Mamalıkta fazla kalan yumurta bayatlayarak bakteri üretir. Kuşta mide rahatsızlığına ve zehirlenmelere sebep olur.
AŞAĞIDAKİ ŞEKİLLERDE VEREBİLİRİZ.
1.Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı rendeden geçirilip verilir.
2.Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı bisküvi ve galeta unu ile karıştırılıp verilir.
3. Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı bisküvi veya mısır unu ile karıştırılır bu karışıma balık yağı ,bira mayası konup verilebilir.
4-Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı bisküvi,mısır unu balık yağı,findik ezmesi ile karıştırılıp verilir.
5-Yumurtanın sarisi ,beyazı,bisküviye ilaveten çekilmiş kenevir tohumu karışımı kisin iyi gelir,mamanın üzerine tuz serper gibi niger tohumu da verilebilir.
6-Yumurtanın sarisi ,beyazı ,bisküvi,ve unlara ilaveten bir parça haşlanmış patates (kabuğu soyulmuş)karistirilip verilebilir.
7-Yumurtanın sarisi ve beyazı bisküviye ilaveten pirinç unu , yulaf unu ve darı unu karışımı da verilebilir.
8-Yumurtanın sarisi,beyazı,bisküvi,ve unlara ilaveten havuç karışımı da verilebilir.
9-Kanaryanın yumurtlama devresinde yumurtanın sarisi,beyazı bisküviye ilaveten yumurta kabuğu tozu ve mürekkep baliği kemiği tozu karışımı da verilmelidir.Yukarıda 9 grup mama anlatılmıştır .Kanaryalara bu mama gruplarından istediğinizi hazırlayıp verebilirsiniz. Bu grupların yalnız bir tanesini devamlı verirsek kuşta bıkkınlık yaratır,ara sıra bu karışımları yukarıdaki gibi uygularsak kus mamayı daha da iştahlı yiyecektir.
KANARYA RENK MAMASI
Kanaryalara renk maması hazır olarak satılanları da verebilirsiniz Halk arasında ""SALÇALIK BİBER"" adıyla anılan koyu kırmızı renkli kalın etli biber ,mikser de çekilip karıştırarak ta verebilirsiniz. Hazır mamalar yemin içine karıştırıldığı gibi suyuna sıvı olarak dökülen mamalarda vardır. Ebeveynlere tüy dökümü mevsiminde,yavrulara 2 aylıkken verilmelidir. Dozunu iyi ayarlamak gerekir fazla verildiği takdirde kusunuz zarar görebilir. Biber kafese bütün olarak asılıp da verilebilir. Biberin hiçbir yan etkisi yoktur, istediğiniz kadar verebilirsiniz. Renk verme özelliğinin yani sıra vitamin bakımından da zengindir.
KANARYA BESLENMESİNDE KUM VE MİNERALLER
Kanaryanın dişleri yoktur. Yedikleri tohum ve hububatlar serttir. Bunların sindirilmeleri için iyice öğütülmelidir. Dişleri olmadığı için bu görevi kum yapar. Kusun yuttuğu kum kursağına gider,ayni şekilde kursağına giden sert gıdalar kum tanelerine sürtünerek ufalanır,toz halinde öğütülür ve böylece sindirim olayı rahatlamış olur. Verilecek kumda toz seker büyüklüğünde köseli kirilmiş tas olarak ,temiz,kuru ve mikroptan arındırılmış olmasına dikkat edilmelidir. Ufak bir kap içinde verilebilir. Kafesin tabanına da taslı kum konursa ,kus tabana serilen kumdan da kum ihtiyacını giderir ve ayak temizliğine de faydası olur.Doğadaki kus yapısının gerektirdiği mineralleri doğadan temin eder kafesteki kusun ihtiyacını bizim sağlamamız gerekir. Bu mineraller arasında en ön sırayı kuskusuz KALSİYUM VE FOSFOR alır.Mamasına konulacak un haline getirilmiş yumurta kabuğu ,kafese asılan mürekkep baliği kemiği ,az miktarda suyuna karıştırılacak kireç tozu bu ihtiyacı karsılar. Kus malzemesi satan dükkanlarda torba içinde hazırlanmış kum ve mineral karışımını bulabilirsiniz.