GÖKMEN TURAN DENiZ BENiM HAYATI

Merhaba,
Sualtı avcılığına yeni başlayan arkadaşlar için faydalı olabilecek bir kaç öneri içeren yazımı buraya aktarmak istedim. Bu yazı Serbest Dalış Dergisi'nin ilk sayılarında yayınlanmıştı.
Dergiyi edinmemiş olanların faydalanabileceğini ümid ederim.
                                            Yeni başlayanlar için tavsiyeler
              Avlanma verimi ve keyfi, tecrübeniz ve tekniğinizin ötesinde, av öncesi hazırlık için oluşturulan pratik bilgiler ve kullandığınız malzemenin ne kadar bakımlı olduğu ile de doğrudan ilgilidir.
İyi malzemenin karakteristikleri nelerdir ?
Kullandığınız malzemenin kontrolünü doğru yapabiliyormusunuz ?
Avlanma verimini nasıl lehinize arttırabilirsiniz ?
Suda iken oluşabilecek küçük problemlerle nasıl başa çıkılır ?
      Bu ve bunlar gibi akla gelebilecek bir çok sorunun tecrübelerle oluşmuş basit cevapları, emek ve zaman harcayarak planladığınız av partinizin aksiliklerle heba olmaması için size yardımcı olacaktır.
            Sık sık denize çıkamayan, az deneyimli bir sualtı avcısı için, av partisi, sabırsızlık ve özlemle beraber aslında geceden başlamalıdır. Bu hazırlık iki genel soru ile özetlenir ;
* Malzemeniz doğru ve iyi kalitede mi ?
* Zor bir sınavdan geçebilecek durumda ve bakımlı mı?
Bu soruların cevaplarını, dalış partneriniz ile karşılıklı tartışarak vermek, sizi olası tatsız sürprizlerden koruyacaktır.
                                                       Malzemelerin kontrolü
            Sualtı avcılığı için kullanılması gereken doğru malzeme, iç tarafı açık hücreli neopren, dışı jarse kumaş olan elbiseler, neopren ve kevlar veya suni deriden yapılmış beş parmaklı elinize tam oturan uzun bilekli eldivenler, ve neopren çoraplardır. Ayak çorap palet üçlüsünün uyumuna, titizlikle dikkat gösterin. Bolluklar, vurmalar ve karşılıklı kasların uyumsuz çalışması sonucu kramplara neden olur, aşırı sıkı çorap ve küçük palet, kan dolaşımını engeller. Giyinirken, çorapların pantalonunuzun altında kalmasını sağlayın.
* Tüfeğinizi dikkatle kontrol edin
Çok özel amaçlı imal edilmiş tüfeklerin dışında, standart tüfeklerin, portreleri aşağı yukarı aynıdır. Söz konusu, olan tüfek, 75 veya 90 cm gibi genellikle en çok kullanılan uzunluklarda, lastikli, üzerinde amaca göre uzun veya kısa kelebekli paslanmaz 6.5 mm tahitien şiş ile donatılmış modellerdir. Palamut mafsallı veya örme çelik telli olabilir. Standartları bu merkezde olan herhangi bir marka tüfeğiniz için, takip etmeniz gereken kontrol listesi aynıdır.
                                               - Tetik mekanizmasının sağlıklı çalışması
Bu kontrolün amacı tüfeğiniz, üzerindeki uyumlu lastik takımı ile, ikinci çentiğe kurulu iken dahi, tetik mekanizması, aynı sadakatle çalışmalıdır. Kontrol sırasında, sadece ilk çentiğe takılarak denenen mekanizmaların, daha güçlü bir asılmaya nasıl tepki vereceği sürpriz olabilir. Tabi ki doğrusu bu kontrolü, suyun içinde yapmaktır. Yeni aldığınız tüfeği bir gününüzü heba etmek uğruna denerseniz, sonuç alırsınız, sorun varsa büyük ihtimalle her zaman olacak demektir. İyi çalışan bir mekanizma, her av dönüşünde, tatlı suya yatırılır, kuruduktan sonra sprey silikon gresle yağlanır ve bakımı yapılırsa uzun zaman hizmet verir.
                Mekanizma problemleri, bazen, farklı marka şiş kullanmaktan da oluşur, şiş yatağındaki oyuğun, tetik baskülünün sırtına tam oturmaması, şiş boşaltabilir. Orijinal malzeme kullanmaya özen gösterin.
                                          - Şiş kelebek ve bağlantı elemanlarının kontrolü
Kullanılan şiş eğrilebilir ve ucu özellikle taşaltında avlanırken kütleşir. Göz doğrultusunda yapacağınız kontrolde şişin üzerinde eğrilik oluşmuşsa muhakkak düzeltin. Ucun sivriltilmesi gerekiyorsa, bunu bir eğe yardımı ile ve elle yapın. Taş motorları veya avuç taşlama gibi yüksek sürratli aşındırıcılar, malzemeyi aşırı ısıtarak çelik yapısını bozar ve sertliğini alır.
              Kelebeğin doğru açıda ve sıkılıkta olup olmadığının kontrolü, için, şişi kelebek yukarı bakacak şekilde yatay pozisyonda arkasından tutun. Diğer elinizle, ortasına vurun. Kelebeğin açılarak öylece kalması gerekir, geri düşüyorsa, iki tarafından hafifçe sıkın. Kelebeğin rahat açılabilmesi için ucunun hafif açı ile kıvrık olması gerekir. Fazla kalkık veya yatık ise düzeltin.
              İp olarak muhakkak monofilament naylon kullanın, şiş satın alırken beraberinde orijinalini almakta fayda vardır, bulamıyorsanız, 120 veya 150 lik misina da biraz sert olmasına rağmen iş görür. Özellikle taşaltı avında, ipler aşınır, en küçük belirtide, ipi yenileyin. Bağlama işlemi, orijinal klepsler ile yapılır, bu klepsleri malzeme satan mağazalardan alın. İmal edildiği metal, kalınlığı ve formu bu iş için özel olarak üretilmiştir, piyasadan bulacağınız herhangi bir malzeme ile bağlama işlemi yapmayın, oldu gibi görünse de, sizi en gerekli anda yarı yolda bırakabilir.
            - Lastikleri her av dönüşü kontrol edin, özellikle bakmanız gereken yer, vidalı kafaların içine giren kısımdır. Kafa kısmını katlayıp, lastiği gerdiğiniz zaman göreceğiniz çatlama veya aşınma belirtisinde, lastiğiniz değiştirin. Lastikler, zaman içinde elastikiyetlerini kaybederler. Üretildiği tarihteki esnekliği zaman içinde kaybolur, hiç kullanılmamış olsa bile, bir yıllık lastik daha esner ancak aynı refleksle toplamaz Ava uzun bir ara verecekseniz, lastiklerinizi çıkarın ve pudralayarak karanlık bir yerde muhafaza edin. Her söktüğünüzde, kafadaki dişlerde herhangi bir sıyırma olup olmadığını kontrol edin, dişlerde bozukluk genellikle lastiği vidalarken yanlış diş kaptırmak yüzünden olur ve zaman içinde artar. Montaj sırarsında, dişlere biraz silikon sürün, lastik kısımlara da bulaştırmamaya özen gösterin.
             - Gövde borusunun içinde su olup olmadığını kontrol edin, yatay tuttuğunuz tüfeğinize kulağınıza yakınken eğim verirseniz içinde su varsa kolaylıkla duyarsınız. Su dolmuş borular, denge ve yüzerlik problemi yaratır, avlanırken sorun yaşarsınız. İçinde su olduğundan eminseniz tüfeğin borusunu söküp, lastik veya mantar tapaları çıkararak, içerde varsa stiropor malzemeyi çıkarmak ve kurutmak gerekir. Genellikle tapalar konik olduğu için çıkarırken zedelenebilir ve yenilenmeleri gerekir. En doğrusu yetkili bir serviste bu işlemi yaptırmaktır.
                                                 * Diğer malzemelerin kontrolü
- Neopren olan tüm malzemeleriniz, yırtılabilir, dikişleri sökülebilir veya delinebilir. Bu malzemeleri kullanmanın nedeni, ısı yalıtımı olduğuna göre, içeri girebilecek taze soğuk su, malzemeniz ne kadar yeni de olsa, faydasını ortadan kaldırır. Her av dönüşü, tatlı suya yatırdığınız ve daha sonra kesinlikle güneşte olmamak üzere kuruttuğunuz neopren malzemenizi dikkatle kontrol edin. Birleşim yerlerindeki, küçük ayrılmalar, neopren gerilmedikçe belli olmaz. Böyle bir durumda, neopren yapıştırıcı ile birleştirin.
            - Palet palalarında oluşan çatlaklar ne yazık ki yenilenmelerini gerektirir. Bu çatlaklar genellikle, ayakkabının içine giren başlangıç kısımlarında oluşur, sökmeden göremezsiniz. Aynı şekilde, ayakkabı kısmının özellikle üstünde zamanla ayrılmalar olur, her iki malzeme de ayrı ayrı satılmaktadır.
           - Maske ve şnorkel için söylenecek pek fazla bir şey yok, temizliği ve bakımı haricinde, silikon kısımlardaki eskimeyi arada bir kontrol etmek gerekiyor. Bu malzemeyi bir kaç ayda bir deterjanlı suya yatırırsanız, temizliğine katkınız olur.
           - Şamandra ve av bordları, içlerindeki hava ile yüzerlik sağlarlar. Şamandranız şişirdikten kısa süre sonra sönme eğiliminde ise, iç bölümünü, iyice şişirip suya sokarak kaçağı bulduktan sonra tamiratını yapmak gerekir. Üzerindeki örme ip ve bağlantıları da kontrol edin. Şamandra ipi zamanla aşınabilir, doğrusu sezon başlangıcında yenilemektir.
          - Fenerinizin pillerini kontrol edin, idare eder düşüncesi oluşturuyorsa değiştirin. Her açtığınızda, O ringleri silikonlayın. Pil kontrolünüzü, avdan bir gün önce yapın Yeni pil almanız gerekiyorsa bu alış verişe zaman kalır.
                                                                      Hazırlık
           Malzemelerin toparlanıp, yola çıkabilecek hale getirilmesi, plan ve program isteyen oldukça önemli bir safhadır. Temel kural, planlamış olduğunuz av partisi için gerekli olacak tüm malzemenin bir gün önceden hazır olmasını sağlamaktır. Çanta veya kutu toplamayı kesinlikle son ana bırakmayın. Bu kötü alışkanlığın neden olacağı bir kaç sorundan bahsedeyim.
          Öncelikle, son anda girişilen toplama operasyonunda, bir şeylerin unutulma olasılığı her zaman vardır, ikincisi temin etmeniz gereken bir şeyler varsa, size zaman kalır, üçüncüsü ve önemlisi, sözleştiğiniz arkadaşlarınızı bekletmek gibi gayri medeni durumlara düşmezsiniz.
           Alışkanlık oluşturacak en kolay yöntem, liste yapmaktır. Bu listeyi yazılı olarak hazırlayıp uygularsanız, bir kaç seferden sonra aklınızda kalacaktır. Baş kısmından ve maskeden başlayarak, listeyi sırasıyla hazırlayıp, paletlerle bitirin.
           Büyük marketlerde kolaylıkla bulabileceğiniz plastik büyük bir kutu, malzeme koymak için idealdir. Çanta gibi, ulaşılması zor köşelerin aksine kutular, her tür malzemeyi rahatlıkla yerleştirmek ve bulmak gibi bir kolaylığın yanısıra, dönüşte bagajınızı ıslanmaktan korurlar.
          Kutuda birikmiş deniz suyunu döktükten sonra, tatlı su ile doldurduğunuzda, malzemelerinizi de yıkamış olursunuz.
                                                                         Beslenme
Sualtı avcılığı ve nefesli dalışta, beslenmenin önemi büyük. Saatlerce hareketli ve soğuk bir ortamda, yatay pozisyonda kalan, iniş ve çıkışlarla sentesi bozulan, apnealarla ritmi değişen bedenimizin verimli çalışabilmesi için ihtiyaçları, gerektiği gibi karşılanmalıdır.
Bir gece önce, yavaş dönüşen glükojenler için, pilav ve makarna tüketin. Sabah kahvaltısı, peynir, reçel, bal, ekmek ile oluşturalacak bir bütün sağlamalıdır. Mümkün olduğu kadar yağ tüketmeyin. İçecek konusunda, tabi ki su en iyisidir. Oksidasyona neden olabilecekleri için meyva suları, pek önerilmez. Aynı şekilde gazlı içecekler de favoriniz olmamalı. Kahve veya sütlü kahveden uzak durun. Sabah kahvaltısı, avlanmak gibi hayli efor gerektiren bir aktivite bir yana, normal yaşantınızda da, kesinlikle atlanılmaması gereken bir öğündür. Boş miğde ile denize çıktığınız takdirde, ilk bir saat sonunda, ciddi boyutlarda, güç kaybı ve damping oluşur.
             İyi bir uyku, büyük destektir, ava 24 saat kala, eğer olası ise, alkol tüketimine son vermek gerekir. Akşamdan traş olmak, hem vakit kazandırır hem de kazaen oluşabilecek küçük kesik veya tahrişlerin iyileşmesi için zaman bırakır.
                                                                      Av bölgesi
Denizin durumu ve fizik kapasiteniz, av bölgenizin seçiminde rol oynayacak iki önemli parametredir. Meteoroloji ve denizin durumunu muhakkak önceden öğrenin. Av merasının seçiminde, eğer kıyıdan ava başlayacaksanız, denize girişin ve çıkışın rahat olduğu bir bölge seçin. Kum problemdir, bulaşmamaya gayret edin. Suya gireceğiniz bölgede akıntı hareketlerine dikkat edin. Av gününüzü paletli yüzme yarışması haline getirmeyin Akıntı güçlü ise hiç girmemek ve yer değiştirmek doğru olur. Ava her zaman akıntıya, karşı başlayın, dönüşünüz rahat olacaktır. Çalkantı ve dalgalar deniz tutmasına neden olabilir, bu durumda, sakin bir köşe bulup ava biraz ara verin.
                                               Küçük problemler, pratik önlemler
Maskenize gereken opresayonu yaptınız, ağırlık kemeriniz iyi hesaplanmış ve doğru yerde, tüfeğiniz kurulmaya hazır ve nihayet sudasınız.
Şartlar mükemmel bile olsa, yeni başlayan ve az deneyimli avcılar, ilk deneyimlerinde rahatsızlık içinde bulurlar kendilerini. En küçük sorun dev boyutlara gelerek stres yaratır, kalp ritmi yükselir, av, verimli ve keyifli olmaktan uzaklaşır. Bütün bu gelişim son derece doğaldır. Hiç de alışık olmadığımız bir ortamda, rahat hareket etmek ve yabancılık çekmemek için, bir çok kez denize çıkmak gerekir. Bu bölümde emek ve zamanınızın boşa gitmemesi için bir kaç öneri bulacaksınız.
- Kalp ritminin yükselmesi
                 Sabırsızlık ve acele etmenin yanısıra, stres içinde olmak, kalp atım ritmini yükseltir. Sakinleşin ve gevşeyin, yavaşça nefes alıp, 2-3 saniyelik blokajlarla bir kaç kerede geri verin.
Görüşün azlığı ve güvensizlik
       Çeşitli nedenlerle sudaki görüşün az olması, sıkıntı yaratır. Dip yapısını görmeden neyle karşılaşacağınızın merakı ve biraz da endişesi ile inişe başlamak, partiyi baştan kaybettirir. Ava, dibi görebileceğiniz kadar kıyıdan ve sığdan başlayın. Bir yerlere tutunmak, güven duygusu verir. Görerek inmek, daha rahattır, şamandra veya varsa teknenin ipini, kendinizi çekmek için dokunmamak şartı ile kullanabilirsiniz.
- Sıcağın artması
      Elbisenizin içine biraz taze su alın. En kolayı, başlığın çenesini biraz aralamaktır, taze su göğsünüzden başlayarak yayılıp rahatlamanızı sağlıyacaktır. Fazla su, kol ve bacak ağızlarından çıkar.
- Elbiseniz sıkıyor
         Daha önce denediğiniz veya kullanmakta olduğunuz elbiseniz sizi sıkıyorsa, ya tam oturmamıştır, ya da içerde hava kalmıştır. Satıhta abartılı bir kaç kol ve bacak hareketi, elbisenin oturmasını sağlar, yarım bir kule, içerde kalan havanın eteklerden kaçmasını sağlar. Havanın bir kısmı, yukarı çıkışınızda, başlığınızın tepesine toplanacaktır, onu da kenarlardan kovalayın. Aynı işlemi eldivenlere de yapmanız gerekebilir.
- Hala sıkıntınız var
        Henüz korkmuyorsanız da, ufukta beliriyor gibi !
İş partnerinize düşüyor. Öncelikle, avlanmasını seyredin, satıhta biraz sohbet edin ve öneri alın. Sadece iniş çıkıştan ibaret, kolay bir iki taşa bakmak gibisinden minik bir kaç deneme yapın. Bu denemeleri hem su üstünde hem de sualtında kerterizler alıp aynı yerlerde yaparsanız, tanıdık görüntüler güven duygunuzu kazandıracaktır. Balık görseniz bile amacınız, sakinleşip doğal halinize dönmek olmalıdır.
          Son bir kaç öneri olarak, satıhta, rahat ve sakin bir nefes alıp verme temposu oluşturun. Ciğerlerinizi hiç bir zaman, patlayacakmış gibi şişirmeyin ve kesinlikle hipervantilasyon yapmayın. Kulak ve maske eşitlemeye özen gösterin, ağrı hissi oluştuğunda, kulak eşitlemede geç kalıyorsunuz demektir. İlk hafif etkiyle, eşitleme işlemine başlamanız gerekir. Farklı oranlarda eşitlenme, veya hiç eşitlenememe gibi bir durumda, kesinlikle zorlamayın ve çıkın. Soğuk havada, alın ve kulaklarınızı koruyun.
İlk inişlerinizde, nefes tutma sürelerinizi zorlamayın, ilk bir saat içinde standartlarınıza ulaşırsınız. Limitlerin ötesinde uzun nefes tutma hızlı çıkışlara ve ritm bozukluklarına neden olur. Dalışlarınızın arasına daha uzun dinlenme süresi koymanızı gerekir.
Rahat ve konfor içinde olduğunuz derinliklerde avlanın, 5 metrede iyi bir agaşon yapmak veya bir taşın içine gerektiği gibi doğru bakabilmek, 10 metreye hızla inip, taşlara ancak dokunduktan sonra yukarı palet vurmaktan çok daha iyidir.
Fizik kondisyonunuza uygun bir avlanma ritmi yakalayın. Daha derin ve uzun girişimler sonucu, satıhta dinlenme süreleriniz iki katına çıkar, sabırsızlık sonunda gerektiği kadar dinlenemeyeceğiniz için fatura kabarır, ava ara verirsiniz.
Şartlar elvermese de, olaya pozitif yaklaşın, suyun bulanıklığından veya çalkantıdan düşünce olarak rahatsız olmak yerine, böyle bir denizde sürprizler olabileceği, belki de düşlerinizdeki levreğe tetik çekebileceğinizi hayal edip fazla da uzatmadan kendinizi sualtı avcılığının gizemi ve çekiciliğine kaptırıp denizlere, o muhteşem dünyaya bırakın.